W zakresie wdrożenia systemu bibliotecznego miniony rok akademicki upłynął pod znakiem melioracji danych. W tym kontekście nigdy dość podkreślania roli współpracy bibliotek w ramach katalogu centralnego NUKAT. Dzięki współkatalogowaniu możemy nie tylko wykorzystywać efekty bieżącej pracy innych bibliotek, ale także wymieniać rekordy starszych publikacji na jakościowo lepsze zamienniki. Rozpoczęliśmy porządkowanie kartoteki haseł wzorcowych (KHW), nie tylko w oparciu o centralną KHW NUKAT, ale także wykorzystując międzynarodową kartotekę VIAF (Virtual International Authority File).
O sukcesie i efektywności tych prac świadczą liczby: końcem czerwca br. w lokalnym katalogu mamy ponad 180 tys. rekordów bibliograficznych pobranych z NUKAT (ok. 60% rek. w katalogu). Sukces zapewnia codzienna, wymagająca kompetencji i uważności, praca bibliotekarzy i bibliotekarek. Efektywność osiągamy we współpracy i pod okiem osób prowadzących podobne wdrożenia i melioracje danych w innych bibliotekach. Dbamy przy tej okazji o wdrożenie mechanizmów zapewniających stałą kontrolę jakości i automatyczne pozyskiwanie danych wytwarzanych przez współpracujące biblioteki.
Użytkownicy naszego katalogu zawsze cenili sobie możliwość wyszukiwania rozdziałów w pracach zbiorowych. Po zmianie systemu bibliotecznego jest ona nadal dostępna, choć realizowana w inny – standardowy, zgodny z normami bibliotecznymi – sposób. Każdy z rozdziałów to osobny opis znajdujący się w katalogu – aktualnie mamy ich ponad 250 tys. To kolejny obszar, który wymaga melioracji. Warto przy tej okazji zaznaczyć jedną z korzyści współpracy z NUKAT – końcem czerwca br. zasililiśmy nasz katalog opisami artykułów z czasopism (posiadanych w zbiorach). Dzięki temu – to prawie 50 tys. nowych rekordów! – znacząco wzrosła zawartość informacyjna katalogu.
Naszą ambicją – jako uczelnianej biblioteki – jest uzupełnienie katalogu centralnego o opisy wszystkich rozdziałów z prac zbiorowych opublikowanych w AIK. Tego typu działania bibliograficzne niosą szereg korzyści. Przede wszystkim przyczyniają się do wzrostu widoczności dorobku publikacyjnego instytucji oraz poszczególnych autorów. Są także okazją do realizacji projektów, np. finansowego przez MEiN programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki.
W ograniczonym zakresie uczestniczymy w działaniach związanych z uruchomieniem repozytorium w ramach aktualnych projektów cyfryzacyjnych. Wydaje się, że planowana usługa będzie miała przede wszystkim charakter publicznego widoku dla publikacji rejestrowanych w ramach dorobku naukowego. Będzie zatem realizować fragment z przewidzianych dla repozytorium instytucjonalnego funkcjonalności. Realizacja tego scenariusza pozostawi otwartą kwestię wdrożenia repozytorium instytucjonalnego jako systemowego rozwiązania w zakresie zarządzania cyfrowym dorobkiem AIK.
Prace nad uruchomieniem biblioteki cyfrowej przesuwają się po raz kolejny. Coraz trudniej przekonywać jednak o przydatności platformy oferującej przede wszystkim cyfrowe odpowiedniki materiałów na potrzeby dydaktyki. W pandemicznym „zdalnym studiowaniu” zagościły bowiem kolejne metody przekazywania materiałów do zajęć. Platforma edukacyjna będąca w trakcie uruchamiania również oferuje podobną funkcjonalność do wymiany plików. Każde z takich rozwiązań przenosi ciężar organizowania dostępu do informacji na wykładowców, podczas gdy jest to podstawowe zadanie biblioteki uczelnianej. Warto przy tej okazji przypomnieć, że Biblioteka od lat realizuje usługę skanowania materiałów na potrzeby prowadzonych zajęć i udostępnia je w obrębie środowiska MS Office365, do którego dostęp mają zarówno pracownicy, jak i studenci AIK.
Realizacja ostatniego z celów strategii – działalność informacyjna i szkoleniowa – postawiła przed nami nowe wyzwania. Przyczyny niezależne od nas – zapewnienie bezpiecznych warunków, lockdown w listopadzie – a następnie kształcenie zdalne uniemożliwiły prowadzenie szkoleń na miejscu. Na bieżąco jednak udzielaliśmy informacji elektronicznie oraz prowadziliśmy konsultacje i szkolenia przez MS Teams. Jednak nie ograniczyliśmy się tylko do dostępności zdalnej. Biblioteka była dostępna i otwarta także na miejscu, zapewniając możliwość korzystania z przestrzeni, usług i materiałów w reżimie sanitarnym. Oprócz społeczności AIK korzystali z niej również studenci i studentki innych krakowskich uczelni.
Roman Dolny SJ
Tekst ukazał się w numerze 2(27)/2021 uczelnianego czasopisma “Ignatianum”.