Niniejszy wpis powstał z myślą o osobach zainteresowanych pracą w naszej Bibliotece. Opisujemy jak wygląda praca naszego Zespołu, jakie obowiązki wykonujemy oraz czym kierujemy się w codziennej pracy. Piszemy o umiejętnościach i kompetencjach, jakie są potrzebne do pracy w Bibliotece oraz o tych, jakie można rozwinąć w naszym Zespole. Są też sprawy formalno-organizacyjne. Mamy nadzieję, że prezentowane informacje okażą się przydatne w podjęciu decyzji o aplikowaniu (lub nie) na oferowane stanowisko pracy. Aby sprawdzić czy aktualnie rekrutujemy kliknij tu.
Co to za Biblioteka?
Jesteśmy średniej wielkości biblioteką, małej, niepublicznej uczelni kościelnej – Akademii Ignatianum w Krakowie (AIK). Naszą rolą jest wspieranie procesów dydaktycznych i naukowych Uczelni. Rytm naszej pracy wpisany jest w rok akademicki. AIK prowadzi studia na kierunkach humanistycznych i społecznych (por. wykaz), Szkołę Doktorską oraz studia podyplomowe.
Na jakie stanowiska pracy można aplikować?
Bibliotekarz to jedyne stanowisko w naszym Zespole. Nie mamy etatowych magazynierów, pracowników wypożyczalni, katalogerów w dziale opracowania lub specjalistów w oddziale informacji naukowej. Nie mamy wspomnianych stanowisk, nie tylko z powodu, że w strukturze organizacyjnej nie mamy wyodrębnionych działów, ale przede wszystkim dlatego, że obsługę podstawowych procesów bibliotecznych realizują bibliotekarze, stopniowo wdrażani w kolejne obszary obowiązków (udostępnianie i informowanie, katalogowanie, gromadzenie).
Czym zatem zajmuje się bibliotekarz?
Nasza praca to w głównej mierze praca z użytkownikiem. Sercem naszej Biblioteki jest Informatorium – główny punkt obsługi, w którym realizujemy większość usług stacjonarnych oraz część zdalnych.
W Informatorium:
- zapisujemy nowych użytkowników – przy tej okazji przekazujemy podstawowe i przydatne informacje dot. przestrzeni, usług, warunków korzystania itp.,
- pomagamy wyszukiwać informacje – znaleźć książki lub czasopisma, informacje w bazach danych, materiały w bibliotekach cyfrowych lub repozytoriach,
- udostępniamy zbiory – Informatorium jest też wypożyczalnią i punktem realizacji zamówień na kserokopie; jeśli trzeba, to pomożemy przy samoobsługowym skanerze,
- szkolimy indywidualnie lub w grupach – prowadzimy szkolenia ogólne, tematyczne, specjalistyczne – z oferty lub na zamówienie,
- zachęcamy do korzystania z innych bibliotek w Krakowie oraz z zasobów Internetu,
- promujemy nasze zasoby, usługi i naszą pracę – przygotowujemy materiały informacyjne: foldery, plakaty, posty, ogłoszenia.
Każda z powyższych aktywności związana jest z konkretnymi obowiązkami. Aby zapisywać – trzeba znać zasady funkcjonowania Biblioteki, aby pomagać – orientować się w zasobach, katalogach i repozytoriach, udostępnianie – to przynoszenie zbiorów z magazynu oraz kserowanie publikacji, itd.
W pandemii część opisanych działań wykonujemy zdalnie, np. udzielamy informacji i prowadzimy szkolenia przez MS Teams, skanujemy materiały do zajęć i udostępniamy je użytkownikom.
Jak to wygląda w praktyce?
Zdajemy sobie sprawę, że w tak zorganizowanej pracy wymagane jest stopniowe wdrażanie w kolejne obowiązki. Nie rzucamy nikogo na głęboką wodę z hasłem “radź sobie sam”. Zapewniamy warunki oraz wsparcie w pracy.
Pracujemy zespołowo. Osoby, które tworzą Zespół, same przeszły przez program wdrożenia – rozumieją na czym polega nasza praca oraz co jest potrzebne osobie, która ją dopiero zaczyna. Rozumieją i pomagają. Pierwsze tygodnie pracy to czas na poznanie Biblioteki, przyjrzenie się pracy oraz sposobowi realizacji obowiązków. Dopiero takie przygotowanie pozwala na kontakt z użytkownikami. Oczekujemy oczywiście zaangażowania, bez niego trudno sobie wyobrazić współtworzenie Zespołu.
Pracujemy w bibliotece. Zakładamy – opierając się na formalnych kryteriach rekrutacji – że nowa osoba zna (lub jest w stanie dość szybko odświeżyć) kwestie dotyczące funkcjonowania biblioteki uczelnianej, zasady pracy z użytkownikiem i potrafi spojrzeć na te zagadnienia z perspektywy umiejętności informacyjnych. Wiemy, że teoria to za mało, ale bez niej trudno zapewnić jakość usług oraz poczucie bezpieczeństwa w pracy z użytkownikiem. Nie oczekujemy doświadczenia (w rozumieniu kilku lat przepracowanych w innej bibliotece). Przyjmujemy, że zatrudniając kogoś (szczególnie bezpośrednio po studiach), bierzemy na siebie obowiązki “pierwszego pracodawcy”, a więc kwestie związane z przełożeniem teorii na praktykę.
Pracujemy aktywnie. Bibliotekarz to osoba, która dostrzega potrzeby użytkowników, wychodzi do nich z propozycją pomocy. Naprawdę! Wstaje od biurka i podchodzi do użytkownika z pytaniem “Jak mogę pomóc?” albo “Czego Pani szuka?”. To podejście wymaga otwartości i uważności po naszej stronie. Wiemy, że nie da się tak pracować bez wiedzy dziedzinowej, dlatego praca w naszym Zespole wymaga ciągłego dokształcania się. Obsługa użytkowników to niejako “pretekst” do rozwoju własnego warsztatu zawodowego. Zapewniamy warunki (w tym czas!) na codzienną, indywidualną lub zespołową, pracę ze źródłami informacji oraz weryfikujemy efekty tej pracy.
Pracujemy “na zapleczu”. Nie tylko w sensie zaplecza dydaktyki i nauki, ale także typowej bibliotecznej pracy magazynowej. Szczególnie w okresie zmniejszonego ruchu użytkowników. Na co dzień książki przed udostępnieniem wymagają przygotowania, oklejenia, opieczętowania itp. Zdarzają się duże ilości darów, które wymagają porządkowania. To kolejna okazja do lepszego rozumienia funkcjonowania Biblioteki i przenikania się obszarów pracy.
Różnorodność podejmowanych obowiązków to niewątpliwy atut tej pracy. Nie wyobrażamy sobie pracy jednorodnej, monotonnej, 8 godzin przed komputerem. Wiemy też, że kontakt z użytkownikiem potrafi być wyczerpujący, dlatego organizujemy swoją pracę tak, by zapewnić komfort okresowego odseparowania się od bezpośredniej obsługi. Taka organizacja pracy, to wyraz naszej wzajemnej troski o zdrowie fizyczne i psychiczne.
A co z katalogowaniem?
W wariancie podstawowym – a więc w sytuacji gdy zatrudniamy osobę po studiach kierunkowych, zazwyczaj bez doświadczenia – proces wdrożenia w katalogowanie rozpoczynamy mniej więcej po roku pracy. Podobnie jak na początku – proponujemy program nauki katalogowania pod okiem doświadczonych już osób, które wcześniej przeszły podobny cykl. Współkatalogujemy w NUKAT i tego uczymy. W innych wariantach – np. zatrudniania osoby katalogującej już wcześniej w NUKAT – dostosowujemy oczywiście nasz program do sytuacji.
Zaznaczenia wymaga fakt, że podjęcie obowiązków związanych z katalogowaniem nie oznacza zarzucenia dotychczasowych obowiązków (obsługa użytkownika). Podkreślamy tę kwestię, aby wyraźnie zaznaczyć różnicę względem części bibliotek uczelnianych, w których funkcjonują rozbudowane działy opracowania, z pełnoetatowymi obowiązkami. Nasze model działania wynika nie tylko z mniejszej skali funkcjonowania, ale przede wszystkim z uwagi na ryzyko utraty łączności z potrzebami użytkowników. Nasza praca, to w głównej mierze praca z użytkownikiem. W pozostałej – z myślą o nim.
Ale… katalogowanie nie jest warunkiem koniecznym pracy w naszym Zespole. Brak umiejętności lub predyspozycji do katalogowania nie dyskwalifikuje. Owszem, uważamy, że dobrze jest orientować się w danych, dzięki którym świadczymy usługi dla użytkowników, ale orientacja nie musi oznaczać samodzielności w katalogowaniu w NUKAT.
Na katalogowanie patrzymy też z perspektywy pracy na danych bibliograficznych. To obszar niezmiernie ważny dla biblioteki uczelnianej, której jednym z zadań jest dokumentowanie działalności naukowej i publikacyjnej pracowników AIK. Aktualnie nie prowadzimy rejestracji dorobku naukowego, ale mamy nadzieję na przywrócenie tej usługi w Bibliotece. W ramach NUKAT podejmujemy działania mające na celu zapewnienie pełnej informacji bibliograficznej o publikacjach AIK oraz Wydawnictwa WAM.
Na co jeszcze zwrócić uwagę?
Z roku na rok z Biblioteki korzysta coraz więcej użytkowników zagranicznych. Są to m.in. uczestnicy programu Erasmus oraz wykładowcy na kierunku “Filologia angielska”. Potrzebujemy zatem obsłużyć tych użytkowników w języku angielskim. Nie chodzi oczywiście o płynną znajomość języka, ale o komunikatywność w zakresie udzielenia informacji o Bibliotece.
Bibliotekarz to przewodnik po świecie informacji. Drukowane źródła stanowią nadal podstawę pracy studenta, rośnie dostępność i znaczenie źródeł elektronicznych. Z tej perspektywy rośnie znaczenie umiejętności informacyjnych związanych z obsługą i wykorzystaniem narzędzi elektronicznych. Trudno wyobrazić sobie bibliotekarza akademickiego, który nie byłby zaznajomiony z nowymi technologiami.
Oprócz umiejętności wspomnianych powyżej, niezwykle ważne w perspektywie najbliższych lat będą wiedza i kompetencje związane z zagadnieniami otwartej nauki.
Jakie są warunki umowy?
Na początek proponujemy umowę na okres próbny, 3 miesiące. Zazwyczaj jest to okres, który pozwala nam ocenić perspektywę dalszej współpracy, a osobie zainteresowanej zweryfikować wyobrażenia i odpowiedniość naszej oferty. W dalszym zatrudnieniu oferujemy umowy na czas określony, w przewidzianym przed Kodeks pracy zakresie – 3 umowy w ciągu 33 miesięcy. Po tym okresie następuje zatrudnienie na czas nieokreślony.
Pracujemy w równoważnym systemie czasu pracy, z miesięcznym okresem rozliczeniowym. Biblioteka jest czynna od poniedziałku do piątku w godz. 9:00-18:00, w soboty 9:00-15:00, w niedziele nieczynna. Z miesiąca na miesiąc ustalamy grafiki pracy, w których planujemy dni pracujące i wolne. Przyjmujemy, że dniami wolnymi w miesiącu są: jedna sobota, jeden poniedziałek oraz dwa inne dni tygodnia – w uśrednieniu, przy 4 tygodniach w miesiącu.
Urlop wypoczynkowy wykorzystujemy przede wszystkim w okresie letnim (lipiec-sierpień), gdy nie ma zajęć na Uczelni. W okresie Bożego Narodzenia oraz Wielkanocy korzystamy z kilku dodatkowych dni wolnych (nie trzeba na nie wykorzystywać urlopu).
Początkowe wynagrodzenie to zazwyczaj pensja minimalna + 10%. Kolejne umowy wiążą się ze wzrostem wynagrodzenia. Wypłacamy “trzynastki”, dofinansowujemy wypoczynek “wczasy pod gruszą” oraz zakup KKM i okularów korekcyjnych.
Jak przebiega rekrutacja?
Rozpoczęcie procesu rekrutacyjnego ogłaszamy na stronie Biblioteki. Jeśli chcesz otrzymać powiadomienie o tym zdarzeniu, to subskrybuj kanał RSS oferty pracy (nie musisz podawać swojego adresu e-mail). Dzięki uprzejmości redaktorów serwisów bibliotecznych informacja o rekrutacji jest zazwyczaj dostępna na portalach: EBIB, Lustro Biblioteki, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.
Po wpłynięciu zgłoszeń, prowadzimy rozmowy kwalifikacyjne z wybranymi osobami. Formalnym wymogiem jest tu wykształcenie kierunkowe (np. bibliotekoznawstwo, informacja naukowa) albo doświadczenie pracy w bibliotece. Odpowiedzi udzielamy po zakończeniu wszystkich zaplanowanych rozmów (zazwyczaj do tygodnia).
Przy decyzji pozytywnej obsługę procesu przejmuje Dział Kadr, zapewniając formalne i praktyczne przygotowanie do rozpoczęcia pracy.