Notka wyjaśniająca: Poniższy tekst ukazał się w numerze 2(23)/2019 czasopisma “Ignatianum”, przygotowanym na rozpoczęcie roku akademickiego 2019/2020. Artykuł był przygotowany w I półroczu 2019, kiedy wydawało się, że zmiana systemu bibliotecznego nastąpi w okresie letnim. Niestety, skutkiem różnorakich zawirowań nastąpiły opóźnienia i system Koha jeszcze nie działa. Prosimy zatem o traktowanie pierwszych akapitów jako zapowiedzi zmian, które nastąpią niebawem.
Nowy rok akademicki przynosi długo oczekiwane zmiany – uruchomienie zintegrowanego systemu bibliotecznego Koha, który zastępuje rozproszone oprogramowanie używane dotychczas przy zakupach, katalogowaniu, wyszukiwaniu i obsłudze wypożyczalni. System Koha to przede wszystkim rozwiązanie standardowe, a więc łatwe w obsłudze dla użytkowników, np. poprzez mechanizm wyszukiwania pełnotekstowego, fasety stosowane do filtrowania, sortowanie ułatwiające przeglądanie wyników wyszukiwań. Standardem jest także konto indywidualne z historią wypożyczeń i wyszukiwań, przypomnieniami, obsługą sugestii zakupu. Dalej, elementy 2.0, a więc komentarze, tagi oraz alerty dla wyszukiwań (RSS dla dowolnych zapytań). Użytkownicy korzystający z menadżerów bibliografii docenią możliwość pobierania danych w różnych formatach. System dostosowuje się do urządzeń mobilnych oraz pozwala na wybór języka interfejsu.
Nowy system to wyzwanie dla Biblioteki. Nie jest to program, który należy dostosować do dotychczasowych schematów działania. Wymaga raczej zmiany przyzwyczajeń i (dobrych) praktyk rozwijanych przez lata. Najważniejszym wyzwaniem w tym względzie jest zmiana modelu katalogowania – z lokalnego, w którym katalogowaliśmy sami i dla siebie, na współkatalogowanie w NUKAT, w którym korzystamy z pracy innych i sami dzielimy się efektami naszej. Mimo niejasnych perspektyw dalszego funkcjonowania NUKAT, jesteśmy dumni, że możemy rozwijać współpracę z ponad 150 bibliotekami!
Widocznym efektem wdrożenia Koha będzie automatyzacja udostępniania zbiorów, bazująca na kartach bibliotecznych oraz etykietach RFID, które zapewniają także lepszą ochronę zbiorów. Ułatwieniem dla wypożyczających jest likwidacja papierowych rewersów i tzw. przepustek. W perspektywie kilku lat system powinien być rozwinięty o możliwość samodzielnych wypożyczeń, odbioru materiałów z książkomatu oraz zwrotów przez wrzutnię.
Koha to najważniejszy z systemów bibliotecznych, ale nie jedyny. Od niedawna działa nowy portal internetowy, integrujący wszystkie elementy przestrzeni wirtualnej Biblioteki. Znajdują się w nim informacje o Bibliotece i naszej działalności, które prezentujemy w różnych formach i kanałach: aktualności to bieżące funkcjonowanie, na blogu poszerzamy wybrane tematy oraz przedstawiamy perspektywy działania – jest tu też miejsce na dyskusje i komentarze, newsletter stanowi wybór najważniejszych informacji z życia Biblioteki. Nowy portal działa w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej. Rozwijamy naszą obecność w mediach społecznościowych – @BibliotekaAIK jest już na facebooku, instagramie i disqusie.
Baza Wiedzy, gromadząca źródła informacji dla studentów i pracowników, to kolejny element bibliotecznej infosfery. Dotychczas funkcjonowała jako obszar na stronie internetowej. Z myślą o jej rozwoju uruchomiony został system wiki oparty na MediaWiki, oprogramowaniu używanym przez Wikipedię. Baza Wiedzy to jedna z kilku wiki w ramach systemu („wiki family”). Na początek działa wersja polska, w planach jest tworzenie wersji angielskiej. System daje możliwość uruchomienia kolejnych baz wiedzy lub testowych wiki na potrzeby dydaktyczne lub naukowe AIK. Zainteresowanych prosimy o kontakt.
Zapraszamy do odwiedzenia bibliotecznego bloga, gdzie można dowiedzieć się więcej o naszych działaniach, które – jak widać z powyższych zmian – koncentrują się wokół organizowania dostępu do informacji i zbiorów.
Roman Dolny SJ
Tekst ukazał się w numerze 2(23)/2019 uczelnianego czasopisma “Ignatianum”.